leestips
fictie
De maagd en de neger (strip) Judith Van Istendael
In het eerste deel, Papa en Sofie, observeert een vader de liefde tussen zijn dochter Sofie, economiestudente, en Abou, politiek vluchteling uit Togo. Aanvankelijk ziet de vader de relatie van zijn dochter niet zitten, maar zijn afkeer verdwijnt gaandeweg. Langzaam, haast onmerkbaar, gaat hij Abou zelfs waarderen.
In deel twee, Leentje en Sofie, blikt de inmiddels wat oudere Sofie terug op haar relatie met Abou. Ze komt hem tegen op straat en haar dochtertje vraagt haar wie die meneer is. Dan kan Sofie haar kant van het verhaal vertellen.
De verrader – Paul Beatty
Welkom in Dickens, Californië, een getto aan de zuidelijke rand van Los Angeles. Californië besluit dit getto niet langer op de kaart te zetten. Vlak voordat die beslissing wordt genomen, wordt de vader van de Afro-Amerikaanse ik-figuur ‘Me’, na een woordwisseling met de politie doodgeschoten. Me besluit zijn woede en frustratie in te zetten, om het onrecht dat zijn woonplaats is aangedaan recht te zetten. Me krijgt een briljante ingeving: het ‘resegreren’ van Dickens. Aanvankelijk is het een groot succes, maar het plan dreigt te mislukken als blanke leerlingen toegang eisen tot een gesegregeerde school. Me raakt verwikkeld in een enorme rechtszaak: Me versus de Verenigde Staten van Amerika.
De Verrader is een unieke mix van cynisme en optimisme, komedie en tragedie. Paul Beatty’s roman is satire en aanklacht ineen. De eenentwintigste-eeuwse westerse maatschappij wordt hier subtiel en soms hilarisch blootgelegd in haar pijnlijkste, absurdste en meest racistische kanten.
De ondergrondse spoorweg – Colson Whitehead
In De ondergrondse spoorweg schrijft Colson Whitehead over Cora, een tot slaaf gemaakte vrouw op een katoenplantage in Georgia. Haar helse leven staat op het punt om nog erger te worden: de wrede eigenaar heeft zijn oog op haar laten vallen. Ze besluit om te vluchten, en met hulp van de Ondergrondse Spoorweg (in Amerika het begrip voor het clandestiene netwerk van antislavernijactivisten) begint ze een lange, huiveringwekkende reis door de zuidelijke staten van Amerika richting het vrije Noorden, met de slavenpatrouille op haar hielen.
Americanah – Chimanda Ngozi Adichie
De mooie, zelfverzekerde Ifemelu gaat in Amerika studeren en moet Nigeria verlaten. Ze ontmoet nieuwe mensen, knoopt vriendschappen aan, maar krijgt ook te maken met vernederingen en tegenslag. Obinze besluit naar Londen te gaan en komt terecht in de illegaliteit.
Een prachtig verhaal over migratie, racisme, witte privileges, mondialisering maar toch ook vooral over de liefde.
Een ongewoon huwelijk – Tayari Jones
Celestial en Roy zijn jong, verliefd en pas getrouwd. Ze zijn net aan het wennen aan de routine van hun leven samen als ze uit elkaar gerukt worden door omstandigheden die ze zich nooit hadden kunnen inbeelden. Roy wordt gearresteerd en veroordeeld tot twaalf jaar cel voor een misdaad waarvan Celestial weet dat hij die niet heeft gepleegd. Wrong race, wrong place.
Ondanks haar sterke onafhankelijkheid, voelt Celestial zich ontheemd. Ze zoekt troost bij André, haar jeugdvriend en getuige op haar huwelijk. Ondertussen ontdekt Roy in zijn isolement een heel nieuwe wereld. Kan liefde standhouden op het scherpst van de snede?
Een ontroerend portret van de gevolgen van een onterechte veroordeling voor een jong Afro-Amerikaans stel’ – Barack Obama
non-fictie
Over wonden en veerkracht – Naima Charkaoui
In dit boek legt Naïma Charkoui de nadruk op de kwetsuren en de verwondingen die racisme aanricht bij mensen. Ze reikt handvatten aan voor slachtoffers om met de gevolgen om te gaan. In de inleiding schrijft voormalig kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen: “Doorheen de verschillende hoofdstukken komt duidelijk tot uiting wat racisme met mensen doet. (…) Dit boek appelleert. We hebben te lang de impact van racisme onvoldoende ernstig genomen. En dus wordt het tijd om daar radicaal verandering in te brengen.”
Het laatste wat ik nog wil zeggen over racisme – Dalilla Hermans
Vijf jaar lang heeft Dalilla Hermans het lelijke gezicht van racisme in Vlaanderen willen tonen. In 2014 schreef ze een open brief over racisme met als titel ‘Ik ben het beu om te doen alsof het allemaal wel meevalt’. Deze brief ging razendsnel viraal. Hermans werd een belangrijke spreker in het debat. Vijf jaar later schrijft ze dit boek. Om daarna de fakkel door te geven aan anderen. “Het boek kan een handleiding zijn voor al wie de handschoen wil opnemen, een aanmoediging voor wie dit gigantische probleem in de ogen durft te kijken of voor wie zich afvraagt hoe het voelt om op en achter de barricades te staan.”
Witte gevoeligheid. Waarom het voor witte mensen zo moeilijk is om het over racisme te hebben. – Robin Diangelo
‘Ik ben geen racist, want…’ Robin DiAngelo heeft als diversiteitstrainer ieder excuus weleens gehoord. Ze schreef dit boek om te laten dat racisme niet alleen voorkomt bij kwaadwillende mensen. Ook de goedwillende witte mens houdt onbedoeld een racistisch systeem in stand.
Witte gevoeligheid helpt witte mensen zichzelf en elkaar een spiegel voor te houden en biedt handvatten voor hoe het beter kan. Hét boek voor iedereen die geen onderdeel van het probleem maar van de oplossing wil zijn.
Zoo Humaine. De blijde terugkeer van de barbaar – Chokri Ben Chikha
Op vraag van de minister-president gaat Chokri Ben Chikha op zoek naar antwoorden op het vraagstuk van de huidige sociaal-culturele impasse. Met de ene voet verzonken in het Tunesische zand, baant hij zich met de andere een weg door de Vlaamse klei. Hij gaat de strijd aan met de brol van zijn vader, culturele ramptoeristen, Malcolm X-imitators, pizzadozen, Belgische bisschoppen, politieke angsthazen en naïevelingen, dierentuindirecteur en pionier van de ‘zoo humain’ Carl Hagenbeck, en de troostindustrie.
Witte suprematie & ik – Layla Saad
Layla Saad biedt inzicht in centrale begrippen in het antiracisme als witte fragiliteit, wit privilege en tokenisme. Reflectieopdrachten geven (witte) lezers handvatten om een goede bondgenoot te worden.
